CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC PHẨM PQA
Học tập và làm theo lời dạy của Thánh Y Hải Thượng Lãn Ông

Hoài sơn - Vị thuốc nam chữa bệnh trọng

Tác giả:
Tham vấn Y khoa:

Hoài sơn là vị thuốc được chế biến từ củ cây mài, thuộc họ thân nhẵn, dây leo quấn, màu đỏ hồng, củ đơn độc nhỏ mọc ở nách lá. Trong thời kỳ đất nước còn nghèo đói, chiến tranh thì hoài sơn được là nguồn lương thực giàu dưỡng chất. Ngoài ra, trong Đông y thì hoài sơn là vị thuốc bổ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của con người, đặc biệt là những bệnh nhân mắc bệnh viêm đại tràng, suy nhược cơ thể, đau dạ dày, viêm ruột kiết lỵ lâu ngày,...

Tìm hiểu về vị thuốc hoài sơn

Tên gọi khác: Củ mài, khoai mài, sơn dược, chính hoài, thự dự.

Bộ phận dùng: Hoài sơn hay sơn dược (Rhizoma Dioscoreae) là thân rễ phơi hay sấy khô của thân củ mài (Dioscorea persimilis Prain et Burkill - Dioscorea oppositifolia Lour) thuộc họ củ mài (Dioscorea)

Hoài Sơn là gì

Cây hoài sơn

Các giai đoạn chế biến Hoài sơn:

  • Thu hoạch và xử lý: Đào về, rửa sạch tạp chất. Chế biến ngay, không để quá 3 ngày, gọt sạch lớp vỏ ngoài, cắt đoạn nếu cần.
  • Sấy sinh lần thứ 1, tỷ lệ 2%: Xếp củ mài vào lò theo lối củi lợn, củ to ở dưới, củ nhỏ trên. Lưu huỳnh chia đều, đốt nhiều lần, mỗi lần 200g và cách nhau 4-6 giờ. Thời gian sấy là 3 ngày đêm.
  • Ủ củ mài: Ủ ngay trong lò sấy 1 đêm, đem phơi khô ở 60-70 độ C.
  • Sấy sinh lần thứ 2, tỷ lệ 1%: Nếu là hoài sơn dùng nội địa thì chỉ sấy 1 đêm rồi đem phơi khô, đóng gói.
  • Ủ lần thứ 2: nếu là hoài sơn xuất khẩu thì đem ủ vào trong chum vại có dậy tải ướt 1 đêm.
  • Lăn tròn kỹ lần 1, gọt sữa lại nếu cần, và lăn tròn lần 2.
  • Phơi và lau sạch: phơi thật khô và đánh bóng, lau bột ngoài bằng khăn ẩm.
  • Sấy sinh lần thứ 3, tỷ lệ 0,2%, sấy lần thứ 3 để bảo quản tốt. Thời gian sấy là 1 đêm, không làm gãy, sây sớt củ (độ ẩm củ mài phải đạt được 10%)
  • Đóng gói và bảo quản: Đóng vào hòm sạch, lót giấy chống ẩm. Để nơi khô ráo, thoáng mát, định kỳ kiểm tra, nếu bị mọt, sấy sinh lại theo tỷ lệ 0,2-0,3%.

Tính vị:

  • Vị ngọt, tính bình
  • Vào các kinh: tỳ, vị, phế, thận.
  • Trong hoài sơn có tinh bột, chất béo, chất nhầy (có tài liệu ghi: Trong hoài sơn có chất mucin là protid nhớt, allantoin, acid amin, arginin và cholin. Ngoài ra còn có Maltoza là men tiêu hóa của maltosa)

Tác dụng: Mạnh tỳ vị, bổ phổi, bổ thận.

Công dụng: Bổ ngũ tạng, mạnh gân xương, chữa ỉa chảy, lỵ lâu ngày, tiêu khát, yếu gầy, di tinh, bạch đới, chóng mặt, hoa mắt, đau lưng.

Liều dùng: Ngày dùng từ 12-24g dưới dạng thuốc sắc hay thuốc bột.

Kiêng kỵ: Bệnh có thấp nhiệt thực tà không được dùng.

Tương kỵ: kỵ: miễn, ghét: cam toại, đồng, sắt.

Các bài thuốc hay có hoài sơn

bài thuốc vị hoài sơn

Hoài sơn vị thuốc cứu cánh cho người bị viêm đại tràng

1. Thang bí nguyên

Thành phần:

  • Sơn dược 12g
  • Kim anh tử 12g
  • Táo nhân 12g
  • Khiếm thực 12g
  • Phục linh 12g
  • Bạch truật 12g
  • Đảng sâm 12g

Bào chế: Dạng sắc uống

Công dụng: Thuốc ích thận cố tinh, dùng trong các trường hợp hư gây mộng tinh, di tinh, hoạt tinh, tiểu tiện vặt, phụ nữ đới hạ (bạch đới).

Liều dùng: Sắc uống

2. Thuốc sắc nhất vị thư dự

Thành phần: Sơn dược

Bào chế: Dạng thuốc sắc

Công dụng: Thuốc nhuận phế chữa ho, dùng trị các chứng phế thận âm hư, ho hen suyễn lao phổi, sốt về chiều, khó thở, mồ hôi tự ra.

Liều dùng: Sắc uống, thay nước chè.

Chú ý: Chữa chứng đi lỵ cấm khẩu: Dùng sơn dược, nửa sống nửa chín, tán nhỏ, mỗi lần uống 12g với nước cơm

3. Thang ngọc dịch

Thành phần:

  • Sơn dược 24g
  • Tri mẫu 12g
  • Hoa phấn 12g
  • Cát căn 12g
  • Hoàng kỳ 12g
  • Kê nội kim 8g
  • Ngũ vị tử 6g

Bào chế: Dạng thuốc sắc

Công dụng: Thuốc sinh tân chỉ khát, dùng trong trường hợp âm hư, tân dịch khô kiệt, sốt cao, miệng khát, đái tháo đường.

Liều dùng: Sắc uống

4. Trị bệnh đái tháo đường

Thành phần:

Bào chế: Dạng thuốc sắc

Công dụng: Trị bệnh đái tháo đường

Liều dùng: Sắc uống

5. Thuốc bổ dạ dày

Thành phần:

  • Hoài sơn 10g
  • Bạch truật 8g
  • Phục linh 6g
  • Trần bì 5g

Bào chế: Dạng sắc uống

Công dụng: Thuốc bổ dùng trong bệnh dạ dày và ruột.

Liều dùng: Sắc uống

6. Sơn dược thang

Thành phần:

  • Hoài sơn 20g
  • Bạch truật 20g
  • Cát căn 20g
  • Hoàng kỳ 20g
  • Cam thảo 8g
  • Phòng đảng sâm 20g

Bào chế: Dạng thuốc sắc

Công dụng: Trị đái tháo đường

Liều dùng: Sắc uống

7. Sơn dược hoàn

Thành phần:

  • Sơn dược 40g
  • Nhân sâm 40g
  • Trạch tả 40g
  • Sinh địa 40g
  • Phục linh 40g
  • Phòng phong 40g

Bào chế: Dạng thuốc hoàn. Tán bột, trộn đều, luyện với tá dược thích hợp, làm hoàn.

Công dụng: Trị các chứng hoàng phong bất túc

Liều dùng: Ngày uống 24g thuốc hoàn, uống lúc đói.

Chú ý: Đây là bài: Lục vị địa hoàng hoàn, bỏ mẫu đơn bì, sơn thù và thêm nhân sâm, phòng phong.

Tóm lại, hoài sơn có nhiều tác dụng đối với lại sức khỏe con người và nhiều công dụng trong điều trị bệnh. Theo Đông y, hoài sâm được ứng dụng trong những bài thuốc chữa táo bón, suy nhược cơ thể, nóng sốt khát nước, ăn khó tiêu, đau dạ dày, viêm ruột, kiết lỵ lâu ngày,… Tuy nhiên, trước khi áp dụng điều trị bằng các bài thuốc từ hoài sâm, người bệnh cần hỏi ý kiến của bác sĩ.

>>Xem thêm: Sơn Thù có tác dụng gì? Tìm hiểu về vị thuốc Sơn Thù

Bình luận bài viết
(*) Thông tin bắt buộc

Bài viết liên quan

Xem tất cả
Hiểu rõ về chức năng của 3 tạng Tỳ - Phế - Thận trong cơ thể

Hiểu rõ về chức năng của 3 tạng Tỳ - Phế - Thận trong cơ thể

Ngày đăng:11/09/2023, Bởi: Trần Quốc Tâm
Các Tạng trong cơ thể tuy đảm nhận các chức năng riêng biệt nhưng lại có sự ràng buộc, liên quan mật thiết với nhau. Nếu một tạng suy yếu có thể gây hư tổn tới các tạng khác và gây nên...
Xem chi tiết
Bài thuốc Lục Vị "tiên dược" chữa táo bón mãn tính

Bài thuốc Lục Vị "tiên dược" chữa táo bón mãn tính

Ngày đăng:11/09/2023, Bởi: Trần Quốc Tâm
Theo y học hiện đại cho rằng, táo bón là bệnh thường gặp nhất trong các bệnh thuộc đường tiêu hóa, là trạng thái phân bị khô cứng khi đi đại tiện, rất buồn đi ngoài nhưng mỗi lần đi lại...
Xem chi tiết
Thuốc Chữa Ho đặc trị long đờm cắt nhanh các cơn ho kéo dài

Thuốc Chữa Ho đặc trị long đờm cắt nhanh các cơn ho kéo dài

Ngày đăng:11/09/2023, Bởi: Phạm Thị Thắm
Ho là bệnh liên quan tới ngoại cảm và nội thương do đó, muốn dứt điểm tình trạng ho kéo dài thì không chỉ điều trị triệu là đủ. Cần phải tập trung bồi bổ tạng phủ bằng các bài thuốc...
Xem chi tiết
Thuốc An Thần hỗ trợ an thần, ngon giấc trị chứng an thần bất an

Thuốc An Thần hỗ trợ an thần, ngon giấc trị chứng an thần bất an

Ngày đăng:11/09/2023, Bởi: Phạm Thị Thắm
Thuốc An Thần có tác dụng chữa các trường hợp mất ngủ, hồi hộp, vật vã và các trường hợp nhức đầu, chóng mặt, cho giật, động kinh. Đây chính là những bài thuốc chuyên biệt chủ trị bệnh...
Xem chi tiết
Thuốc Bổ nâng cao sức khỏe tổng thể giải trừ tà khí xâm nhập

Thuốc Bổ nâng cao sức khỏe tổng thể giải trừ tà khí xâm nhập

Ngày đăng:11/09/2023, Bởi: Phạm Thị Thắm
Theo Đông y, mọi bệnh tật phát sinh đều do chính khí không thắng được tà khí. Trong đó chính khí chính là sức đề kháng còn tà khí chính là những nguyên nhân gây nên bệnh. Khi chính khí suy nhược...
Xem chi tiết
Thuốc Nhuận Tràng -  Loại bỏ ngay tình trạng táo bón kéo dài

Thuốc Nhuận Tràng - Loại bỏ ngay tình trạng táo bón kéo dài

Ngày đăng:11/09/2023, Bởi: Phạm Thị Thắm
Thuốc Nhuận Tràng là những vị thuốc có tác dụng chữa các trường hợp táo bón do sốt cao mất nước, phụ nữ bị táo bón sau khi đẻ, táo bón ở người già do thiếu nước. Đây là các vị thuốc...
Xem chi tiết
[Góc tìm hiểu] Học thuyết ngũ hành ứng dụng trong Y học Cổ truyền

[Góc tìm hiểu] Học thuyết ngũ hành ứng dụng trong Y học Cổ truyền

Ngày đăng:07/09/2023, Bởi: Trần Quốc Tâm
Học thuyết Ngũ hành lý giải chi tiết hơn về quá trình vận động, cơ chế của sự tiêu trưởng và chuyển hóa của vật chất. So với học thuyết âm dương, học thuyết ngũ hành chi tiết hơn, sâu...
Xem chi tiết
Bát cương trong YHCT - 8 Cương lĩnh chẩn đoán bệnh trong Đông Y

Bát cương trong YHCT - 8 Cương lĩnh chẩn đoán bệnh trong Đông Y

Ngày đăng:24/06/2023, Bởi: Trần Quốc Tâm
Bát cương chính là 8 cương mục lớn của Y học cổ truyền khái quát chính xác bản chất của bệnh để từ đó đưa ra được phương pháp điều trị dứt điểm.
Xem chi tiết
Lục phủ ngũ tạng là gì? Chức năng của lục phủ ngũ tạng trong cơ thể

Lục phủ ngũ tạng là gì? Chức năng của lục phủ ngũ tạng trong cơ thể

Ngày đăng:24/06/2023, Bởi: Trần Quốc Tâm
“Lục phủ ngũ tạng” là một nhóm cơ quan với các chức năng khác nhau trong cơ thể con người. Thuật ngữ này được nhắc tới khá nhiều trong y học cổ truyền nhưng không phải ai cũng hiểu rõ...
Xem chi tiết
Hóa giải đạo Quân - Thần - Tá - Sứ trong đơn thuốc Đông y cổ phương

Hóa giải đạo Quân - Thần - Tá - Sứ trong đơn thuốc Đông y cổ phương

Ngày đăng:24/06/2023, Bởi: Trần Quốc Tâm
Ghé vào một tiệm thuốc Đông y, chắc hẳn bạn đã từng thấy các thầy thuốc kê những thang thuốc toàn cây lá cành. Trông tưởng ngẫu nhiên nhưng không hề, Đông dược cũng có những quy tắc chữa...
Xem chi tiết

Tin tức - Sự kiện

Ký kết hợp tác toàn diện giữa Dược Phẩm PQA và Viện nghiên cứu Y Dược học Tuệ Tĩnh

Ký kết hợp tác toàn diện giữa Dược Phẩm PQA và Viện nghiên cứu Y Dược học Tuệ Tĩnh

Ngày đăng:19/09/2023
Ngày 16/9 vừa qua, Lễ ký kết hợp đồng hợp tác TOÀN DIỆN giữa Công ty Dược Phẩm PQA và Viện nghiên cứu Y Dược Cổ Truyền Tuệ Tĩnh đã được tổ chức long trọng đánh dấu những bước tiến...
Chương trình thiện nguyện tháng 12: Tô cháo nhỏ - Lan tỏa yêu thương

Chương trình thiện nguyện tháng 12: Tô cháo nhỏ - Lan tỏa yêu thương

Ngày đăng:11/09/2023
“Không có hạnh phúc trong việc sở hữu hay đón nhận, chỉ có hạnh phúc khi cho đi” Câu nói kinh điển của Henry Drummond (1851 – 1897) nhà truyền giáo, tác giả và giảng viên người Scotland luôn luôn...
Dược phẩm PQA khẳng định chất lượng trong từng sản phẩm

Dược phẩm PQA khẳng định chất lượng trong từng sản phẩm

Ngày đăng:11/09/2023
Dược phẩm PQA đã và đang khẳng định được thương hiệu trên thị trường. Với nỗ lực phát triển không ngừng, cải tiến công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm chinh phục thị trường...
Chào hè 2023: PQA Tăng tốc - Bứt phá - Làm chủ tương lai

Chào hè 2023: PQA Tăng tốc - Bứt phá - Làm chủ tương lai

Ngày đăng:11/09/2023
Hòa mình cùng không khí vui mừng của Lễ kỷ niệm 12 năm thành lập công ty CP Dược phẩm PQA, và tạo điều kiện cho toàn thể cán bộ nhân viên vui chơi, thư giãn sau những ngày làm việc chăm chỉ....
Lễ ký kết hợp tác cùng các chuyên gia hàng đầu Đông y

Lễ ký kết hợp tác cùng các chuyên gia hàng đầu Đông y

Ngày đăng:09/09/2023
Ngày 1/7 vừa qua đã diễn ra buổi Lễ ký kết Hợp đồng hợp tác chuyên gia với Thạc sĩ - Bác sĩ YHCT Nguyễn Đình Thục - Phó Chủ tịch, Tổng thư ký TW Hội Đông y Việt Nam và Thạc sĩ - Bác sĩ...
Dược phẩm PQA: Thông báo giảm thuế GTGT 2% từ ngày 01/07/2023

Dược phẩm PQA: Thông báo giảm thuế GTGT 2% từ ngày 01/07/2023

Ngày đăng:09/09/2023
Kính gửi: Quý khách hàng Trước hết, Công ty Dược phẩm PQA xin gửi lời cảm ơn trân trọng nhất đến Quý Khách hàng, những người đã luôn tin tưởng, ủng hộ và sử dụng sản phẩm PQA trong suốt...
Dược phẩm PQA vinh dự nhận chứng chỉ FDA của Mỹ

Dược phẩm PQA vinh dự nhận chứng chỉ FDA của Mỹ

Ngày đăng:25/06/2023
Công ty cổ phần Dược phẩm PQA với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Dược phẩm bảo vệ sức khỏe đã đạt tiêu chuẩn và được cấp Giấy chứng nhận đã đăng ký với FDA Hoa Kỳ. Đây chính là...
Kỷ niệm 3 năm thành lập Hội Nam Y Việt Nam: Viết tiếp chặng đường Lương y như từ mẫu

Kỷ niệm 3 năm thành lập Hội Nam Y Việt Nam: Viết tiếp chặng đường Lương y như từ mẫu

Ngày đăng:25/06/2023
Nhân dịp kỷ niệm 03 năm thành lập Hội Nam Y Việt Nam 22/10/2017 – 22/10/2020, Lãnh đạo nhà nước, lãnh đạo Hội cùng toàn thể các thầy thuốc, lương y tiêu biểu khắp cả nước đã có buổi trò...
0818 288 717
Zalo detail