Thảo thuyết minh có chiều cao khoảng 30-90cm, là thân thực vật thân thảo, nhỏ. Loại thảo dược này mọc ở nhiều nơi trên đất nước ta. Được coi là vị thuốc nam các tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh như táo bón, hắc lào, chàm, mất ngủ, huyết áp cao.
Tên gọi khác: Quyết minh, quyết minh tử, đậu ma, hạt muồng, giả sinh hoa, giả lục đậu, lạc giờ, muồng.
Thảo thuyết minh là gì?
Bộ phận dùng: Thảo thuyết minh (Semen Cassiae) là hạt phơi hay sấy khô của cây quyết minh (Cassia tora Lim) Thuộc họ vang (đậu) (Caesalpiniaceae)
Quả chín phơi khô (mỗi quả chứa khoảng 25 hạt). Hạt hình trụ, 2 đầu vát chéo trông hơi giống viên đá lửa, ngắn chứng 5-7mm, rộng chừng 1,5-2mm. Mặt ngoài màu nâu nhạt hay lục nâu, bóng, chất cứng rất khó nghiền vỡ.
Thu hoạch vào tháng 9-11, quả chín đem về phơi khô, đập lấy hạt.
Khi dùng: Hạt rửa sạch để ráo nước, sau đó đem rang dưới ngọn lửa nhẹ cho đến khi có mùi thơm, lấy ra để nguội.
Tính vị:
_ Vị ngọt, nhạt, đắng, mặn, tính hơi hàn
_ Vào các kinh: can, thận (có tài liệu ghi: can, đởm)
_ Trong thảo thuyết minh có antraglucosid. Ngoài ra có rein, crysophanola, chất béo và sắc tố.
Tác dụng: Thanh can, ích thận, khử phong, sáng mắt, nhuận tràng, thông tiện.
Chỉ định:
Liều dùng: Ngày dùng từ 4-20g dưới dạng thuốc sắc.
Kiêng kỵ: Huyết phận không có nhiệt, hạ lị do hư hàn, người bị ỉa chảy không dùng.
Thành phần:
Bào chế: Dạng sắc uống
Công dụng: Thuốc nam gan giáng hỏa, dùng cho các chứng can nhiệt, nhức đầu, mắt đỏ, nhức đầu do áp huyết cao. Trị nhức đầu do phong nhiệt, mắt đỏ sưng đau.
Liều dùng: Sắc uống
Các bài thuốc hay từ vị thuốc thảo quyết minh
Thành phần:
Bào chế: Dạng thuốc sắc
Công dụng: Trị thiên đầu thống do phong nhiệt.
Liều dùng: Sắc uống.
Thành phần:
Bào chế: Dạng thuốc sắc
Công dụng: Trị quáng gà
Liều dùng: Sắc (nấu) uống.
Thành phần:
Ích thận mờ mắt nhờ bài thuốc sắc có vị thảo quyết minh
Bào chế: Dạng thuốc sắc
Công dụng: Trị mờ cộm (dần dần không nhìn được)
Liều dùng: Sắc uống
Thành phần:
Bào chế: Dạng thuốc hoàn. Tán bột nhỏ mịn, trộn đều, luyện với nước cơm làm viên bằng hạt ngô.
Công dụng: Chữa thong manh quáng mắt
Liều dùng: Mỗi lần uống 30 viên hoàn với nước cơm.
Thành phần:
Bào chế: Dạng thuốc sắc
Công dụng: Trị đau mắt
Liều dùng: Sắc uống. Chia đều 3 lần uống trong ngày
Thành phần:
Chống nấm nhờ thảo quyết minh
Bào chế: Dạng thuốc ngâm. Cho thảo quyết minh vào rượu và dấm ngâm trong 10 ngày.
Công dụng: Chữa hắc lào
Liều dùng: Dùng nước ngâm rượu, dấm bôi vào chỗ hắc lào đã rửa sạch.
Thành phần:
Bào chế: Dạng thuốc sắc
Công dụng: Trị táo bón
Liều dùng: Sắc uống
Chú ý: Có thể chỉ dùng riêng thảo quyết minh 10g sắc uống mỗi ngày, để trị táo bón, khi nào thấy đại tiện dễ dàng thì thôi uống.
Tóm lại, thảo thuyết minh có nhiều tác dụng đối với lại sức khỏe con người và nhiều công dụng trong điều trị bệnh. Theo Đông y, thảo thuyết minh được ứng dụng trong những bài thuốc chữa táo bón, hắc lào, chàm, mất ngủ, huyết áp cao,… Tuy nhiên, trước khi áp dụng điều trị bằng các bài thuốc từ thảo thuyết minh, người bệnh cần hỏi ý kiến của bác sĩ.
>>Tìm hiểu thêm về vị thuốc Hoài Sơn - Chữa táo bón