Câu kỷ tử là gì? Công dụng chữa bệnh từ câu kỷ tử

Câu kỷ tử là gì?

• Tên gọi: Câu kỷ từ
• Tên khoa học: Fructus Lycium barbarum L.  
• Học khoa học:  Fructus
• Tên gọi khác: câu khởi, khủ khởi, câu kỷ tử ninh hạ hay địa cốt tử,... 

Kỷ tử là loại cây thân mềm, mọc thẳng đứng, chiều cao trung bình cây từ 50-150cm. Lá câu kỷ tử thuôn dài giống hình lưỡi mác, mọc so le và không có cuống. Hoa kỷ tử mọc ở dưới nách lá với màu đỏ đặc trưng.

Bộ phận được sử dụng nhiều nhất để làm thuốc là quả. Khi chín, quả kỷ tử chuyển sang màu đỏ cam, vỏ ngoài nhăn nhèo, thon dài. Khi sờ vào quả có cảm giác mọng nước và mềm.

Ở Việt Nam, câu kỷ tử được trồng phổ biến ở các tỉnh miền núi như Lào Cai, Yên Bái, Lai Châu.

Công dụng của câu kỷ tử 

Công dụng của câu kỷ tử đều đã được y học cổ truyền và y học hiện đại công nhận.

Trong y học cổ truyền

Kỷ tử có vị ngọt và tính bình, quy vào kinh Thận, Phế, và Can. Thảo dược này chứa lượng lớn các vitamin và khoáng chất. Một số công dụng chính của kỷ tử có thể kể đến như:

• Cường thịnh âm đạo
• Bổ ích tinh huyết
• An thần
• Nhuận phế
• Bổ thận, sinh tinh huyết
• Tư dưỡng can thận
• Cải thiện chức năng gan

Trong y học hiện đại

Trong kỷ tử có chứa đạm, vitamin A,C,B1,B2, sắt, kẽm cùng nhiều hoạt chất giúp tăng cường sức khỏe như: Carotenoid, phenolics, flavonoids, taurine, betaine, zeaxanthin.

Các nghiên cứu và thực nghiệm cũng đã chứng minh câu kỷ tử có tác dụng hiệu quả trong việc:

• Tăng cường thị lực: nhờ vào hỗn hợp polysacarit phân nhánh cao và proteoglycan giúp bảo vệ thần kinh mắt
• Giúp giảm cân hiệu quả: Kỷ tử có lượng calo thấp, giàu dinh dưỡng cùng với chất xơ dồi dào phù hợp với những người đang trong chế độ giảm cân.
• Hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản như trị chứng vô sinh, hiếm muộn, di mộng tinh, cải thiện số lượng và chất lượng tinh trùng.
• Thải độc gan
• Tăng cường hệ miễn dịch: do thành phần chứa nhiều chất chống oxy hóa
• Làm đẹp da

Những bài thuốc chữa bệnh từ câu kỷ tử

Nhờ vào thành phần dồi dào vitamin cùng các khoáng chất có lợi khác mà câu kỷ tử được dùng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh Đông y. Tham khảo một số bài thuốc sau:

Bài thuốc chữa hư lao, đau lưng, mỏi gối

• Câu kỷ tử 12g, 
• Thục địa 12g, 
• Tục đoạn 9g, 
• Tầm gửi 12g. 

Cách dùng: Đem sắc lấy nước uống.

Bài thuốc chữa can thận bất túc, đau đầu hoa mắt

• Câu kỷ tử, 
• Cúc hoa, 
• Thục địa, 
• Sơn thù du, 
• Sơn dược, 
• Trạch tả, 
• Mẫu đơn bì, 
• Phục linh

Cách dùng: Sử dụng các dược liệu với liều lượng bằng nhau. Tán thành bột mịn, luyện với mật, làm thành viên hoàn bằng hạt ngô. Mỗi lần uống 9g.

Bài thuốc chữa thận hư di tinh, xuất tinh sớm, khí huyết lưỡng suy

• Câu kỷ tử 240g,
• Thỏ ty tử 240 g; 
• Ngũ vị tử 30 g; 
• Phúc bồn tử 120 g; 
• Xa tiền tử 60 g. 

Cách dùng: Nghiền các dược liệu thành bột mịn, nhào với mật để làm thành viên hoàn có kích thước bằng hạt ngô. Mỗi lần dùng 9g.

Bài thuốc chữa thần kinh suy nhược, mất ngủ hay mệt mỏi

Sử dụng câu kỷ tử tươi 500g, giã dập và cho vào túi vải, ngâm với 2 lít rượu trắng trong bình kín khoảng thời gian 2 tuần. Mỗi lần uống 30ml và ngày dùng 1–2 lần.

Bài thuốc chữa di tinh từ câu kỷ tử

• Câu kỷ tử 6g, 
• Sinh khương 2g, 
• Nhục thung dung 2g. 

Cách dùng: Đun thuốc với khoảng 600ml nước cho đến khi nước thuốc còn 200ml. Chia làm 3 lần uống trong ngày.

Bài thuốc chữa xơ gan và viêm gan mãn tính do âm hư

• Đương quy 12g, 
• Mạch môn 12g
• Bắc sa sâm 12g, 
• Sinh địa 24 – 40g, 
• Câu kỷ tử 12 – 24g 
• Xuyên luyện tử 6g.

Cách dùng: Đem các vị sắc lấy nước uống.

Câu kỷ tử có nhiều tác dụng chữa bệnh, tuy nhiên, bạn không nên sử dụng kỷ tử ở những người cao huyết áp, nóng trong. Ngoài ra, sử dụng câu kỷ tử quá nhiều có thể dẫn đến mắt đỏ, thị lực giảm sút.

Kết luận

Kỷ tử là một trong những thần dược bồi bổ cơ thể, hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý. Tuy nhiên, bạn không nên tự ý sử dụng kỷ tử mà không có sự hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ. Hy vọng bài viết cung cấp những thông tin bổ ích giúp bạn biết thêm công dụng và cách sử dụng đúng cách kỷ tử. 

Bài viết liên quan

Bạch thược là gì? Công dụng chữa bệnh thần kỳ của bạch thược