Bạch thược là gì? Công dụng chữa bệnh thần kỳ của bạch thược

Bạch thược là gì?

• Tên gọi: Bạch thược
• Tên khoa học: Paeonia lactiflora pall
• Họ khoa học: thuộc họ Mao Lương
• Tên gọi khác: dư dung, ngưu đình hay kỳ tích…

Bạch thược là loại cây thân thẳng mọc thấp, chiều cao trung bình dao động 50-80cm. Lá cây dài, có thể dài tới 30cm với đường kính từ 1-3cm. Hoa bạch thược mọc đơn và có màu trắng hoặc hồng nhạt.

Cây bạch thược mọc chủ yếu ở những vùng có độ ẩm và ánh sáng, sinh trưởng khỏe trong các vùng khí hậu ôn đới, vùng cao. Bạch thược trưởng thành 4-5 năm mới có thể thu hoạch được. 

Hầu hết các bộ phận trên cây bạch thược đều có thể làm dược liệu. Tuy nhiên, phần rễ cây được ứng dụng nhiều nhất trong Đông Y.

Bạch thược có công dụng gì?

Không chỉ được ứng dụng nhiều trong y học cổ truyền, bạch thược cũng đã được chứng minh và dùng trong y học hiện đại.

Trong y học cổ truyền

Bạch thược có vị đắng chua, hơi chát, được xếp vào 3 kinh là Can, Tỳ, Phế. Công dụng chính của bạch thược là bình can, dưỡng huyết, chỉ hàn, tiêu viêm, làm mát, và lợi tiểu.

Cụ thể, bạch thược được sử dụng điều trị các vấn đề như:

• Trừ huyết , phá kiên tích
• Dưỡng huyết, hoãn trung, liễm âm
• Nhu can, định thống
• Bổ thận, tiêu huyết ứ, thông tuyên tạng phủ
• Đau lưng, đau bụng, phế cấp trướng nghịch, hen suyễn
• Điều trị các vấn đề của chị em phụ nữ trước và sau sinh.

Trong y học hiện đại

Theo y học hiện đại nghiên cứu các thành phần hóa học có trong bạch thược, người ta nhận thấy một hàm lượng hoạt chất lớn như tinh bột, paeoniflorin, tamin, albiflorin, benzoyl-paeoniflorin, paeonolde, paeonol,...

Đã có nhiều nghiên cứu chứng minh bạch thược có công dụng chữa bệnh như:

• Kháng viêm kháng khuẩn: Bạch thược có khả năng ức chế Shigella, Vibrio cholerae, Staphylococcus, Salmonella, Corynebacterium diphtheriae.
• Cải thiện tình trạng trầm cảm và rối loạn lo âu: bạch thược ảnh hưởng trực tiếp Estrogen β, tryptophan hydroxylase-2 và cả chất vận chuyển serotonin. Do đó, dược liệu này giúp làm giảm căng thẳng, cải thiện tình trạng bệnh trầm cảm.
• Điều trị các vấn đề nội tiết tố của chị em phụ nữ: Nhờ vào hoạt chất phytoestrogen, bạch thược được sử dụng để cải thiện rối loạn kinh nguyệt, vô kinh, đau bụng kinh,...
• Điều trị viêm loét dạ dày: nhờ vào hoạt chất paeoniflorin, dược liệu này cải thiện các bệnh lý tiêu hóa như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày,...
• Lợi tiểu, giảm tiết mồ hôi
• An thần, giảm đau

Những bài thuốc chữa bệnh từ bạch thược

Bài thuốc chữa đau nhức xương khớp, khó co duỗi

• Bạch thược 8 g, 
• Cam thảo 4g, 

Cách dùng: sắc thuốc lấy nước uống. Chia nước thuốc thành 2 lần uống trong ngày. Cách 2 là tán các nguyên liệu thành bột, mỗi lần uống 4g, ngày 3 lần.

Bài thuốc chữa đau nhức, mắt hoa

• Bạch thược 6 g, 
• Quế chi 6 g, 
• Đại táo 6 g, 
• Sinh khương 6g, 
• Phục linh 6 g, 
• Bạch truật 6 g, 
• Cam thảo 4g 

Cách dùng: Sắc lấy nước uống. Chia 3 lần uống trong ngày.

Bài thuốc chữa kinh nguyệt không đều, đau bụng khi hành kinh

• Bạch thược 20g, 
• Sinh địa 20 g.
• Đương quy 10gr, 
• Xuyên khung 4g

Cách dùng: sắc uống hoặc chế thành cao, hoặc viên hoàn uống.

Bài thuốc chữa băng huyết, rong huyết, hành kinh không dứt 

• Bạch thược 12-20g, 
• Trắc bách diệp 12-20g

Cách dùng: sao các nguyên liệu và sắc nước uống.

Bài thuốc trị lỵ tiêu ra máu mủ

• Bạch Thược 40 g, 
• Đương Quy 20 g, 
• Hoàng Liên 20 g, 
• Binh Lang 8g, 
• Mộc Hương 8 g, 
• Chích Thảo 8 g, 
• Đại Hoàng 12 g, 
• Hoàng Cầm 40 g, 
• Quan Quế 6g. 

Cách dùng: Tán các nguyên liệu thành bột. Mỗi lần dùng 20 g. Hoặc sắc các nguyên liệu với 2 chén nước, đun đến khi chỉ còn 1 chén, uống ấm.

Lưu ý: Khi sử dụng bạch thược bạn cần chú ý không dùng dược liệu này khi đầy bụng. Ngoài ra, không sử dụng kết hợp với Lê Lô vì có thể gây ra phản ứng phụ nguy hiểm đến sức khỏe con người.

Kết luận

Bạch thược là loài cây được trồng làm cảnh khá nhiều ở nước ta. Mặc dù có nhiều công dụng chữa bệnh tuyệt vời, bạn không được tự ý sử dụng bất kỳ bài thuốc nào chứa dược liệu này mà không có sự đồng ý của bác sĩ/ thầy thuốc. Hy vọng bài viết cung cấp thông tin hữu ích cho bạn đọc.

Bài viết liên quan

Cúc hoa: Những lợi ích chữa bệnh thần kỳ có thể bạn chưa biết