Bạch truật là gì? Công dụng và bài thuốc chữa bệnh từ Bạch truật

Bạch Truật là gì?

Trong y học cổ truyền, bạch truật được gọi với nhiều tên gọi khác như Sơn khương, Truật, Sơn tinh, Đông truật, Dương phu và Sơn liên. Cây có nguồn gốc từ Trung Quốc. Hiện nay, bạch truật đã được trồng phổ biến ở nhiều nước Đông Á, trong đó có cả Việt Nam.

Đây là loại cây thân thảo sống lâu năm, thân thẳng, chiều cao từ 0.3-0.7m. Lá mọc cách, phần trên lá có cuống ngắn, phần dưới lá có cuống dài và ôm lấy thân. Hoa bạch truật có màu tím, mọc thành cụm. 

Phần thân rễ của cây bạch truật được sử làm vị thuốc. Để làm thuốc, người ta sẽ lựa chọn những cây thân rễ cứng, có dầu thơm nhẹ, ruột cây màu trắng ngà.

Bạch Truật có tác dụng gì?

Trong y học cổ truyền và y học hiện đại đều đã chỉ ra rằng bạch truật là một dược liệu tốt với nhiều công dụng chữa bệnh.

Trong y học cổ truyền

Bạch truật thường được sử dụng để chữa các vấn đề bệnh như:

• Bổ tỳ, táo thấp
• Lợi tiểu tiện, sinh tân dịch
• Chữa tiêu chảy
• Tiêu thủy thũng
• Đau bụng, đau dạ dày
• Bổ sung khí huyết, tăng cường sức khỏe
• An thai
• Chữa chứng tê bì
• Chữa các chứng liên quan đến mồ hôi

Trong y học hiện đại

Nghiên cứu thành phần hóa học có trong bạch truật, người ta phát hiện trong rễ của bạch truật có chứa 1,4% tinh dầu gồm atractylon, atractylola, atractylenolid I, II, III, eudesmol và vitamin A. Trong dược liệu bạch truật có chứa các hoạt chất hunulene, selian, atractylone, axit palmitic, hinesol, b-Selinene, 10E-Atractylentriol.

Chính vì thế, bạch truật hỗ trợ điều trị bệnh:

• Chữa táo bón, tiêu chảy: Hàm lượng lớn polysacarit trong bạch truật giúp cân bằng đường ruột, ức chế trạng thái kích thích ở ruột.
• Bảo vệ gan: nước sắc từ bạch truật có khả năng làm giảm glycogen trong gan, bảo vệ các tế bào gan.
• Tăng cường hệ miễn dịch: bạch truật có khả năng tăng lượng bạch cầu, nồng độ IL-1, IL-2, tăng tế bào lympho ngoại biên.
• Dưỡng thai: Tinh dầu của bạch truật có chứa chất atractylone giúp ức chế những hoạt động tự phát của tử cung, làm giảm những cơn co bóp nên có thể hạn chế tỷ lệ sinh non. 
• Chữa chứng mất ngủ: Trong bạch truật có hoạt chất atractylenolide II và II có thể điều chỉnh dòng clorua do GABA gây ra. Vì thế nó được xem như 1 loại thuốc an thần, hỗ trợ điều trị mất ngủ.

Không chỉ có tác dụng chữa bệnh, bạch truật còn được xem là thần dược làm đẹp của các chị em. Các hoạt chất trong bạch truật có tác dụng dưỡng nhan như làm trắng da, chống lão hóa, giảm mụn nhọt, chống nhăn, cấp ẩm cho da,...

Những bài thuốc chữa bệnh từ bạch truật

Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ bạch truật. Lưu ý thông tin sau chỉ mang tính chất tham khảo. 

Trị tiêu chảy, đầy bụng, ăn uống kém

• Bạch truật 12g, 
• Đảng sâm 12g, 
• Cam thảo 6g, 
• Bạch phục linh 10g.

Sắc uống ngày 1 thang sau bữa ăn 2 tiếng.

Trị mồ hôi trộm

• Bạch truật 12g
• Hoàng kỳ 12g
• Phù tiểu mạch 20g.

Sắc uống ngày 1 thang

Trị táo bón

• Thăng ma 3g
• Sinh địa 30g
• Sinh bạch truật 60g.

Sắc uống ngày 1 thang.

Trị mệt mỏi, suy nhược cơ thể

• Bạch truật 12g
• Hoài sơn 12g
• Long nhãn 8g
• Táo nhân 8g
• Đẳng sâm 12g
• Ý dĩ 12g
• Liên nhục 12g
• Bá tử nhân 8g
• Kỷ tử 12g
• Đỗ đen sao 12g.

Sắc uống ngày 1 thang thuốc chia làm 2 bát thuốc.

Giúp an thai

• 32g bạch truật
• Đương quy
• Hoàng cầm
• Bạch thược
• Xuyên khung mỗi vị 64g. 

Đem tất cả nguyên liệu đi sấy khô rồi tán nhuyễn thành bột. Mỗi ngày pha với rượu loãng từ 8-12g bột để dùng.

Lưu ý: Những đối tượng không nên sử dụng bạch truật để tránh phản tác dụng gồm: 

• Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú
• Người mắc hen suyễn
• Âm hư táo khát: táo bón, miệng khô họng khát
• Người bị tiểu dắt
• Cơ thể mọc mụn mủ
• Viêm ruột cấp do nhiễm trùng

Kết luận

Bạch truật là một dược liệu tự nhiên với nhiều công dụng tuyệt vời. Tuy nhiên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bạch truật để có thể phát huy hết tác dụng của vị thuốc này. 

Bài viết liên quan: 

Đương quy là gì? Những công dụng bất ngờ từ đương quy