CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC PHẨM PQA
Học tập và làm theo lời dạy của Thánh Y Hải Thượng Lãn Ông

Vị thuốc Mạch môn - Các bài thuốc quý chữa bách bệnh từ mạch môn

Tác giả:
Tham vấn Y khoa:

Cây mạch môn là một loại thảo dược, thuốc nam quý hiếm, sống lâu năm cao 10-40cm, rễ chùm, trên rễ có những chỗ phát triển thành củ mẫm, có nguồn gốc từ Nhật Bản. Loại cây này mọc hoang và được trồng ở Việt Nam lấy củ dùng để làm vị thuốc, được trồng nhiều ở các tỉnh phía Bắc như: Hưng Yên, Nghệ An, Bắc Giang, Hà Nam. Củ mạch môn có rất nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe con người và có công dụng để chữa bách bệnh có vị ngọt, hơi đắng, tính hàn. Dược liệu này có tác dụng điều trị các bệnh lý như táo bón, thanh tâm trừ phiền, điều trị ho lao, thanh tâm nhuận phế, huyết áp thấp.

Tìm hiểu về vị thuốc mạch môn

Mạch môn có tên gọi khác là: mạch môn đông, mạch đông, lan tiên, giai tiên thảo, qua hoàng, tô đông.

Mạch môn đông trị ho, bổ phổi

Bộ phận dùng: Mạch môn đông (Radix Ophiopogoni) là rễ củ phơi hay sấy của cây mạch môn đông (Ophiopogon japonicus Wall) thuộc họ mạch môn đông (Haemodoraceae). Rễ củ hình thoi, dài 1-4cm, màu vàng.

Thu hoạch vào tháng 7-8, chọn những củ già trên 2 năm , đào về, cắt bỏ rễ con, rửa sạch, củ nhỏ để nguyên, củ to bổ đôi, để ráo nước cho se vỏ, rồi rút bỏ lõi, phơi hay sấy nhẹ ở nhiệt độ từ 50-60 độc C cho tới khi độ ẩm dưới 13% là được.

Cần bảo quản mạch môn ở nơi khô ráo, thoáng mát.

_ Vị ngọt, hơi đắng, tính hàn (mát)

_ Vào các kinh: tâm, phế, vị

_ Trong mạch môn có chất nhầy, chất đường.

Tác dụng: Nhuận phế (bổ phổi), khỏi ho khan, mát tim, thanh nhiệt, nhuận tràng.

Công dụng: Chữa ho, long đờm, bổ phổi (đối với các bệnh phổi, gầy còm). Còn chữa thiếu sữa, sốt khát nước, lợi tiểu, táo bón, thanh tâm trừ phiền.

Liều dùng: Ngày uống 6-20g dưới dạng thuốc sắc.

Kiêng kỵ: Tỳ vị hư hàn, đi ỉa lỏng không dùng.

Tương kỵ: Khoản đông, khổ sâm, mộc nhĩ, chung nhũ, phục thạch.

Các bài thuốc có mạch môn

1. Thang thang táo cứu phế

Thành phần:

  • Mạch môn 4,8g
  • Thạch cao 10g
  • Tang diệp 12g
  • Cam thảo 4g
  • Hồ ma nhân 4g
  • A giao 3,2g
  • Hạnh nhân 2,8g
  • Đảng sâm 2,8g
  • Tỳ bà diệp 4g

Bào chế: Dạng thuốc sắc.

Công dụng: Thuốc nhuận phế dịu ho, dùng trị chứng phế hư, phổi bị tổn thương, ho khan, miệng khô, họng rát, đờm quánh.

Liều dùng: Sắc uống.

2. Thang mạch môn đông

Thành phần:

  • Mạch môn 20g
  • Bán hạ 6g
  • Đảng sâm 12g
  • Cam thảo 4g
  • Gạo tẻ 20g
  • Đại táo 4 quả

Bào chế: Dạng thuốc sắc

Công dụng: Trị chứng phế bị tổn thương phần âm, họng khô, miệng khát, lưỡi đỏ, phổi yếu,...

Liều sắc: Sắc uống (có thể dùng gạo nếp).

3. Thang tăng dịch

Thành phần:

Bào chế: Dạng thuốc sắc

Công dụng: Thuốc nhuận phế thông tiện, dùng khi âm hư, ruột khô, đại tiện táo bón.

Liều dùng: Sắc uống.

Công dụng của mạch môn

Mạch môn thuốc nam trị bách bệnh

4. Thang thanh dịch

Thành phần:

  • Mạch đông 12g
  • Huyền sâm 20g
  • Tê giác 4g
  • Sinh địa 24g
  • Trúc diệp tâm 12g
  • Đơn sâm 16g
  • Kim ngân hoa 16g
  • Liên kiều 16g
  • Hoàng liên 4g

Bào chế: Dạng thuốc sắc.

Công dụng: Trị bệnh nhiệt làm tổn thương âm, tim hồi hộp, miệng khát (có thể có tác dụng trị ung thư máu, tinh hồng nhiệt độc do đơn gây phát ban, sởi, hay tim hồi hộp mê man)

Liều dùng: Sắc uống.

5. Mạch môn đông thang

Thành phần:

  • Mạch môn 8g
  • Bán hạ 4g
  • Cát cánh 4g
  • Sinh địa 4g
  • Chích thảo 2g
  • Ngũ vị tử 10 hạt
  • Tang bạch bì 4g
  • Địa cốt bì 4g
  • Sinh khương 1 lát
  • Tử uyển 4g

Bào chế: Dạng thuốc sắc

Công dụng: Trị ho ra máu mủ, ngực đầy chướng, ngũ tâm phiền nhiệt, khát, tiểu tiện bí.

6. Mạch môn đông thang (bài 2)

Thành phần: 

  • Mạch môn 400g
  • Bách bộ 50g
  • Hoàng kỳ 50g
  • Quế 50g
  • Bạch truật 50g
  • Tế tân 48g
  • Cam thảo 40g
  • Nhân sâm 50g
  • Thục tiêu 40g
  • Can khương 40g
  • Phụ tử 48g
  • Viễn chí 48g
  • Hạnh nhân 20g

Mạch môn có công dung giảm ho, hen suyễn

Mạch môn kết hợp một số thành phần làm giảm phế lao nhiệt sinh trùng

Bào chế: Dạng thuốc sắc

Công dụng: Trị phế lao nhiệt sinh trùng, ho nghịch, hen suyễn.

Liều dùng: Sắc uống

7. Mạch môn đông lý trung thang

Thành phần:

  • Mạch môn 20g
  • Bạch truật 20g
  • Nhân sâm 12g
  • Thuần tâm 12g
  • Chích thảo 8g
  • Phục linh 8g
  • Trần mễ 50g
  • Lô căn 12g
  • Quất bì 12g
  • Trúc nhự 26g
  • Sinh khương 16g

Bào chế: Dạng sắc uống

Công dụng: Trị chứng lậu khí, bụng đầy trướng, ăn uống không tiêu, nôn mửa, ỉa chảy, thông tiện, bỉ muộn.

Liều dùng: Sắc uống.

8. Mạch môn đông hoàn (bài 1)

Thành phần:

  • Mạch môn 40g
  • Chích thảo 0,4g
  • Sinh địa 20g
  • Chu sa 20g
  • Mễ sương 20g
  • Hoàng liên 20g
  • Ngưu hoàng 0,4g
  • Tử cầm 20g
  • Long não 0,2g
  • Ô nhã tiêm 20g
  • Xích linh 20g

Bào chế: Dạng thuốc hoàn. Tán bột, trộn đều, luyện với tá dược thích hợp, làm hoàn.

Công dụng: Trị trẻ nhỏ nhiệt ở tâm và phế bị tắc, phiền khát.

Liều dùng: Ngày uống 4-6g thuốc hoàn.

9. Mạch môn đông hoàn (bài 2)

Thành phần:

  • Mạch môn 40g
  • Chỉ xác 20g
  • Hoàng liên 20g
  • Sài hồ 1,2g
  • Địa cốt bì 20g
  • Tang bạch bì 20g
  • Hoàng kỳ 20g
  • Nhân sâm 20g
  • Thanh hao tử 20g

mạch môn đông hoàn

Mạch môn đông hoàn

Bào chế: Dạng thuốc hoàn. Tán bột, trộn đều, luyện với tá dược thích hợp, làm hoàn.

Công dụng: Trị bệnh trẻ nhỏ da thịt gầy yếu, nóng trong xương, nước tiểu đỏ, vàng.

Liều dùng: Ngày uống từ 4-6g thuốc hoàn

10. Mạch môn đông tán

Thành phần:

  • Mạch môn 20g
  • Đại lý thạch 20g
  • Thạch chung nhũ 20g
  • Thông thảo 20g

Bào chế: Dạng thuốc tán. Các vị thuốc có lượng bằng nhau.

Công dụng: Trị bệnh phụ nữ bị hàn nhiệt nghịch trở, sữa không thông.

Liều dùng: Ngày uống từ 12-16g thuốc tán

Tóm lại, củ mạch môn có nhiều tác dụng đối với sức khỏe con người và nhiều công dụng trong hỗ trợ điều trị bệnh. Theo Đông y, mạch môn được ứng dụng trong những bài thuốc chữa táo bón, ho, ho đờm, ho ra máu,… Tuy nhiên, trước khi áp dụng điều trị bằng các bài thuốc từ mạch môn, người bệnh cần hỏi ý kiến của bác sĩ.

>>Xem thêm: Thảo quyết minh là gì? vị thuốc quen thuộc ở quanh ta

Bình luận bài viết
(*) Thông tin bắt buộc

Bài viết liên quan

Xem tất cả
Hiểu rõ về chức năng của 3 tạng Tỳ - Phế - Thận trong cơ thể

Hiểu rõ về chức năng của 3 tạng Tỳ - Phế - Thận trong cơ thể

Ngày đăng:11/09/2023, Bởi: Trần Quốc Tâm
Các Tạng trong cơ thể tuy đảm nhận các chức năng riêng biệt nhưng lại có sự ràng buộc, liên quan mật thiết với nhau. Nếu một tạng suy yếu có thể gây hư tổn tới các tạng khác và gây nên...
Xem chi tiết
Bài thuốc Lục Vị "tiên dược" chữa táo bón mãn tính

Bài thuốc Lục Vị "tiên dược" chữa táo bón mãn tính

Ngày đăng:11/09/2023, Bởi: Trần Quốc Tâm
Theo y học hiện đại cho rằng, táo bón là bệnh thường gặp nhất trong các bệnh thuộc đường tiêu hóa, là trạng thái phân bị khô cứng khi đi đại tiện, rất buồn đi ngoài nhưng mỗi lần đi lại...
Xem chi tiết
Thuốc Chữa Ho đặc trị long đờm cắt nhanh các cơn ho kéo dài

Thuốc Chữa Ho đặc trị long đờm cắt nhanh các cơn ho kéo dài

Ngày đăng:11/09/2023, Bởi: Phạm Thị Thắm
Ho là bệnh liên quan tới ngoại cảm và nội thương do đó, muốn dứt điểm tình trạng ho kéo dài thì không chỉ điều trị triệu là đủ. Cần phải tập trung bồi bổ tạng phủ bằng các bài thuốc...
Xem chi tiết
Thuốc An Thần hỗ trợ an thần, ngon giấc trị chứng an thần bất an

Thuốc An Thần hỗ trợ an thần, ngon giấc trị chứng an thần bất an

Ngày đăng:11/09/2023, Bởi: Phạm Thị Thắm
Thuốc An Thần có tác dụng chữa các trường hợp mất ngủ, hồi hộp, vật vã và các trường hợp nhức đầu, chóng mặt, cho giật, động kinh. Đây chính là những bài thuốc chuyên biệt chủ trị bệnh...
Xem chi tiết
Thuốc Bổ nâng cao sức khỏe tổng thể giải trừ tà khí xâm nhập

Thuốc Bổ nâng cao sức khỏe tổng thể giải trừ tà khí xâm nhập

Ngày đăng:11/09/2023, Bởi: Phạm Thị Thắm
Theo Đông y, mọi bệnh tật phát sinh đều do chính khí không thắng được tà khí. Trong đó chính khí chính là sức đề kháng còn tà khí chính là những nguyên nhân gây nên bệnh. Khi chính khí suy nhược...
Xem chi tiết
Thuốc Nhuận Tràng -  Loại bỏ ngay tình trạng táo bón kéo dài

Thuốc Nhuận Tràng - Loại bỏ ngay tình trạng táo bón kéo dài

Ngày đăng:11/09/2023, Bởi: Phạm Thị Thắm
Thuốc Nhuận Tràng là những vị thuốc có tác dụng chữa các trường hợp táo bón do sốt cao mất nước, phụ nữ bị táo bón sau khi đẻ, táo bón ở người già do thiếu nước. Đây là các vị thuốc...
Xem chi tiết
[Góc tìm hiểu] Học thuyết ngũ hành ứng dụng trong Y học Cổ truyền

[Góc tìm hiểu] Học thuyết ngũ hành ứng dụng trong Y học Cổ truyền

Ngày đăng:07/09/2023, Bởi: Trần Quốc Tâm
Học thuyết Ngũ hành lý giải chi tiết hơn về quá trình vận động, cơ chế của sự tiêu trưởng và chuyển hóa của vật chất. So với học thuyết âm dương, học thuyết ngũ hành chi tiết hơn, sâu...
Xem chi tiết
Bát cương trong YHCT - 8 Cương lĩnh chẩn đoán bệnh trong Đông Y

Bát cương trong YHCT - 8 Cương lĩnh chẩn đoán bệnh trong Đông Y

Ngày đăng:24/06/2023, Bởi: Trần Quốc Tâm
Bát cương chính là 8 cương mục lớn của Y học cổ truyền khái quát chính xác bản chất của bệnh để từ đó đưa ra được phương pháp điều trị dứt điểm.
Xem chi tiết
Lục phủ ngũ tạng là gì? Chức năng của lục phủ ngũ tạng trong cơ thể

Lục phủ ngũ tạng là gì? Chức năng của lục phủ ngũ tạng trong cơ thể

Ngày đăng:24/06/2023, Bởi: Trần Quốc Tâm
“Lục phủ ngũ tạng” là một nhóm cơ quan với các chức năng khác nhau trong cơ thể con người. Thuật ngữ này được nhắc tới khá nhiều trong y học cổ truyền nhưng không phải ai cũng hiểu rõ...
Xem chi tiết
Hóa giải đạo Quân - Thần - Tá - Sứ trong đơn thuốc Đông y cổ phương

Hóa giải đạo Quân - Thần - Tá - Sứ trong đơn thuốc Đông y cổ phương

Ngày đăng:24/06/2023, Bởi: Trần Quốc Tâm
Ghé vào một tiệm thuốc Đông y, chắc hẳn bạn đã từng thấy các thầy thuốc kê những thang thuốc toàn cây lá cành. Trông tưởng ngẫu nhiên nhưng không hề, Đông dược cũng có những quy tắc chữa...
Xem chi tiết

Tin tức - Sự kiện

Ký kết hợp tác toàn diện giữa Dược Phẩm PQA và Viện nghiên cứu Y Dược học Tuệ Tĩnh

Ký kết hợp tác toàn diện giữa Dược Phẩm PQA và Viện nghiên cứu Y Dược học Tuệ Tĩnh

Ngày đăng:19/09/2023
Ngày 16/9 vừa qua, Lễ ký kết hợp đồng hợp tác TOÀN DIỆN giữa Công ty Dược Phẩm PQA và Viện nghiên cứu Y Dược Cổ Truyền Tuệ Tĩnh đã được tổ chức long trọng đánh dấu những bước tiến...
Chương trình thiện nguyện tháng 12: Tô cháo nhỏ - Lan tỏa yêu thương

Chương trình thiện nguyện tháng 12: Tô cháo nhỏ - Lan tỏa yêu thương

Ngày đăng:11/09/2023
“Không có hạnh phúc trong việc sở hữu hay đón nhận, chỉ có hạnh phúc khi cho đi” Câu nói kinh điển của Henry Drummond (1851 – 1897) nhà truyền giáo, tác giả và giảng viên người Scotland luôn luôn...
Dược phẩm PQA khẳng định chất lượng trong từng sản phẩm

Dược phẩm PQA khẳng định chất lượng trong từng sản phẩm

Ngày đăng:11/09/2023
Dược phẩm PQA đã và đang khẳng định được thương hiệu trên thị trường. Với nỗ lực phát triển không ngừng, cải tiến công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm chinh phục thị trường...
Chào hè 2023: PQA Tăng tốc - Bứt phá - Làm chủ tương lai

Chào hè 2023: PQA Tăng tốc - Bứt phá - Làm chủ tương lai

Ngày đăng:11/09/2023
Hòa mình cùng không khí vui mừng của Lễ kỷ niệm 12 năm thành lập công ty CP Dược phẩm PQA, và tạo điều kiện cho toàn thể cán bộ nhân viên vui chơi, thư giãn sau những ngày làm việc chăm chỉ....
Lễ ký kết hợp tác cùng các chuyên gia hàng đầu Đông y

Lễ ký kết hợp tác cùng các chuyên gia hàng đầu Đông y

Ngày đăng:09/09/2023
Ngày 1/7 vừa qua đã diễn ra buổi Lễ ký kết Hợp đồng hợp tác chuyên gia với Thạc sĩ - Bác sĩ YHCT Nguyễn Đình Thục - Phó Chủ tịch, Tổng thư ký TW Hội Đông y Việt Nam và Thạc sĩ - Bác sĩ...
Dược phẩm PQA: Thông báo giảm thuế GTGT 2% từ ngày 01/07/2023

Dược phẩm PQA: Thông báo giảm thuế GTGT 2% từ ngày 01/07/2023

Ngày đăng:09/09/2023
Kính gửi: Quý khách hàng Trước hết, Công ty Dược phẩm PQA xin gửi lời cảm ơn trân trọng nhất đến Quý Khách hàng, những người đã luôn tin tưởng, ủng hộ và sử dụng sản phẩm PQA trong suốt...
Dược phẩm PQA vinh dự nhận chứng chỉ FDA của Mỹ

Dược phẩm PQA vinh dự nhận chứng chỉ FDA của Mỹ

Ngày đăng:25/06/2023
Công ty cổ phần Dược phẩm PQA với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Dược phẩm bảo vệ sức khỏe đã đạt tiêu chuẩn và được cấp Giấy chứng nhận đã đăng ký với FDA Hoa Kỳ. Đây chính là...
Kỷ niệm 3 năm thành lập Hội Nam Y Việt Nam: Viết tiếp chặng đường Lương y như từ mẫu

Kỷ niệm 3 năm thành lập Hội Nam Y Việt Nam: Viết tiếp chặng đường Lương y như từ mẫu

Ngày đăng:25/06/2023
Nhân dịp kỷ niệm 03 năm thành lập Hội Nam Y Việt Nam 22/10/2017 – 22/10/2020, Lãnh đạo nhà nước, lãnh đạo Hội cùng toàn thể các thầy thuốc, lương y tiêu biểu khắp cả nước đã có buổi trò...
0818 288 717