CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC PHẨM PQA
Học tập và làm theo lời dạy của Thánh Y Hải Thượng Lãn Ông

Huyền sâm - Vị thuốc quý trong Y học Cổ truyền

Tác giả:
Tham vấn Y khoa:

Huyền sâm (hắc sâm, nguyên sâm) là vị thuốc quý bắt nguồn từ Trung Quốc có công dụng sinh tân, giải độc, lợi yết hầu, chỉ khát, nhuận táo và tả nhiệt. Dược liệu được sử dụng để điều trị các chứng bệnh do âm hư kèm thực nhiệt như lao hạch, viêm amidan, viêm họng cấp, táo bón,…

Tìm hiểu về vị thuốc Huyền sâm

Tên gọi khác: Hắc sâm, nguyên sâm 

huyền sâm

Vị thuốc quý Huyền sâm

Bộ phận dùng: Huyền sâm ( radix  Scrophulariae) là rễ phơi hay sấy khô của cây Huyền sâm (Scrophularia buergeriana Miq) thuộc họ hoa Mõm chó (Scrophulariaceae). Có tài liệu ghi Huyền sâm là: Scrophularia oldhamii Oliv hoặc rễ cây huyền sâm Scrophularia ningpoensis Hemsl.

Đào lấy rễ (củ) Huyền sâm, rửa sạch, cắt rễ con, cắt đầu chồi chừa 3 mm, tách riêng từng rễ. Phân loại to, nhỏ phơi hay sấy ở nhiệt độ 50-60 độ C cho đến gần khô (còn mềm). Sau đó đem ủ 5 đến 6 ngày đến khi trong ruột còn màu nâu đen hay màu đen , rồi phơi hay sấy khô tới độ ẩm dưới 14%.

Cách ủ: Khi phơi Huyền sâm gần khô đem tải ra nong, nia thành một lớp dày khoảng 15cm. Để chỗ mát, hàng ngày đảo vài lần, có thể đậy lên trên 1 lớp rơm mỏng hay một cái nong, nia khác.

Không để dầy quá hoặc đậy kín quá, Huyền sâm dễ bị hấp hơi và sẽ bị hỏng, thối.

Tính vị:

  • Vị đắng, ngọt, hơi mặn, tính mát.
  • Vào các kinh: phế, thận.
  • Trong huyền sâm có chất serophularin, alcaloid, tinh dầu, acid béo, asparagin và các chất đường.

Tác dụng: Dưỡng âm, sinh tân dịch, giải độc, thanh hỏa.

Chỉ định: Chữa sốt nóng, khát nước, mẩn ngứa, viêm họng, táo bón, mụn nhọt, lở loét, yết hầu sưng đau, tràng nhạc,...

Liều dùng: Ngày dùng 10-12g dưới dạng thuốc sắc.

Kiêng kị: Các chứng âm hư không nóng và tỳ hư tiết tả không được dùng.

Tương kỵ: Đồ đồng

Các bài thuốc có vị thuốc Huyền sâm

1. Mát hầu giảm đau

Thành phần: 

  • Huyền sâm: 20g
  • Ngưu bàng tử: 20g

Bài thuốc huyền sâm mát hầu giảm đau

Vị thuốc huyền sâm có tác dụng mát hầu giảm đau

Bào chế: Dạng thuốc sắc..

Chỉ định: Chữa đau họng, yết hầu tấy đỏ sưng đau.

Liều dùng: Sắc uống ngày 2 lần.

2.Bài thuốc lục vị

Thành phần:

  • Huyền sâm: 6g
  • Mạch môn: 6g
  • Hoài sơn: 3g
  • Sơn thù: 3g
  • Bạch linh: 2,25g
  • Sinh địa: 6g
  • Thảo quyết minh: 5g
  • Mẫu đơn bì: 2,25g
  • Trạch tả: 2,25g

Bào chế: Dưới dạng bột, siro, cao lỏng.

Chỉ định: tư âm, dưỡng huyết, sinh tân, nhuận tràng, phá kết, thông tiện.

Liều dùng: Ngày uống 3 lần sau ăn, mỗi lần uống 5-10g tùy thuộc vào độ tuổi.

3. Thang dưỡng âm mát phổi

Thành phần:

  • Huyền sâm: 20g
  • Sinh địa: 16g
  • Mạch môn: 12g
  • Cam thảo: 4g
  • Bối mẫu: 8g
  • Đơn bì: 12g
  • Bạch thược: 16g
  • Bạc hà: 2g

Bào chế: Dạng sắc thuốc

Chỉ định: Trị bạch hầu

Liều dùng: Sắc uống.

4. Thang thanh dinh

Thành phần:

  • Huyền sâm: 20g
  • Tê giác: 4g
  • Trúc diệp tâm: 12g
  • Đơn sâm: 16g
  • Mạch đông: 12g
  • Kim ngân hoa: 16g
  • Liên kiều: 16g
  • Hoàng liên: 4g

vị thuốc huyền sâm

Huyền sâm kết hợp với một số thành phần làm cải thiện giấc ngủ,...

Bào chế: Dạng sắc thuốc

Chỉ định: Trị nhiệt làm tổn thương âm, tim hồi hộp, miệng khát, ngủ không ngon giấc, các chứng lao phổi, xương đau nhức, sốt nhẹ, trị ung thư máu, tinh, hồng nhiệt độc do đơn mà phát ban, sởi, mê man.

Liều dùng: Sắc uống

5. Hoàng tiêu lịch gia vị

Thành phần:

  • Huyền sâm 16g
  • Mẫu lệ 12g
  • Bối mẫu 8g
  • Liên kiều 16g
  • Hạ khô thảo 12g

Bào chế: Dạng thuốc sắc.

Chỉ định: Thuốc nhuyễn cứng tan kết, dùng trong bệnh lao hạch ở cổ (chưa vỡ mủ), hạch lâm ba viêm.

6. Thang chống viêm

Thành phần:

  • Huyền sâm 10g
  • Cam thảo 5g
  • Cát cánh 5g
  • Mạch môn 8g
  • Thăng ma 5g

Bào chế: Dạng thuốc sắc

Chỉ định: Chữa viêm amidan, viêm họng, ho.

Liều dùng: Sắc uống. Cho 600ml nước, sắc còn 200ml, chia 3 lần uống trong ngày.

7. Thang tư sinh

Thành phần: 

  • Huyền sâm 20g
  • Sơn dược 40g
  • Bạch truật 12g
  • Ngưu bàng tử 12g
  • Kê nội kim 8g

Bào chế: Dạng thuốc sắc

Chỉ định: Trị lao phổi, suy nhược cơ thể, kém ăn, ho hen, sốt

Liều dùng: Sắc uống

8. Thang hóa ban (tức thang bạch hổ - xem thạch cao)

Thành phần: 

  • Thang bạch hổ, thêm
  • Huyền sâm 12g
  • Tê giác 4g

Bào chế: Dạng sắc uống

Chỉ định: Thuốc giải độc tiêu ban, dùng cho các bệnh ôn phát ban.

Liều dùng: Sắc uống.

9. Thang tăng dịch thừa khí

Thành phần:

  • Huyền sâm 40g
  • Mạch môn 32g
  • Sinh địa 32g
  • Đại hoàng 12g
  • Mang tiêu 6g

bài vị thuốc huyền sâm

Kết hợp Huyền sâm, mạch môn,sinh địa,...dùng chữa các bệnh truyền nhiễm

Bào chế: Dạng sắc uống

Chỉ định: Dưỡng âm, thanh nhiệt, tăng dịch thông tiểu tiện, dùng chữa các bệnh truyền nhiễm sốt cao gây táo bón, mất nước.

Liều dùng: Sắc uống

10. Huyền thỏ đơn

Thành phần:

  • Huyền sâm 200g
  • Thỏ ty tử 400g

Bào chế: Dạng thuốc hoàn. Hai loại dược liệu rửa sạch, phơi hay sấy khô, tán bột mịn, trộn đều với đường, làm hoàn.

Chỉ định: Phòng chứng đậu.

Liều dùng: Ngày uống 6-8g hòa với nước đường.

Huyền sâm là loại thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền. Huyền sâm đem lại nhiều công dụng hữu ích trong quá trình hỗ trợ điều trị bệnh lý. Tuy nhiên để tránh các rủi ro và tác dụng phụ khi sử dụng, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng bài thuốc từ dược liệu này.

>>Xem thêm: Vị thuốc Mạch môn - Các bài thuốc quý chữa bách bệnh từ mạch môn

Bình luận bài viết
(*) Thông tin bắt buộc

Bài viết liên quan

Xem tất cả
Thuốc An Thần hỗ trợ an thần, ngon giấc trị chứng an thần bất an

Thuốc An Thần hỗ trợ an thần, ngon giấc trị chứng an thần bất an

Ngày đăng:18/10/2022, Bởi: Phạm Thị Thắm
Thuốc An Thần có tác dụng chữa các trường hợp mất ngủ, hồi hộp, vật vã và các trường hợp nhức đầu, chóng mặt, cho giật, động kinh. Đây chính là những bài thuốc chuyên biệt chủ trị bệnh...
Xem chi tiết
Nguyên tắc: "chữa bệnh chữa tận gốc" của Thánh y Hải Thượng Lãn Ông

Nguyên tắc: "chữa bệnh chữa tận gốc" của Thánh y Hải Thượng Lãn Ông

Ngày đăng:21/09/2022, Bởi: Trần Quốc Tâm
Hải Thượng Lãn Ông là một người thầy y đức, được mệnh danh là vị danh y nổi tiếng của nền y học Việt Nam. Ông đã có những thành tựu vĩ đại dù trải qua hàng trăm năm vẫn giữ vẹn nguyên...
Xem chi tiết
Bài thuốc Thanh Nhiệt dứt điểm nóng trong - giải độc cơ thể

Bài thuốc Thanh Nhiệt dứt điểm nóng trong - giải độc cơ thể

Ngày đăng:16/08/2022, Bởi: Phạm Thị Thắm
Thuốc Thanh Nhiệt là các bài thuốc có tác động thanh giải nhiệt tà ở phần lý.  Nghĩa là sử dụng các vị thuốc có tính mát để chữa những chứng bệnh gây ra do nhiệt trong người gây nên. Hãy...
Xem chi tiết
Thuốc Bổ nâng cao sức khỏe tổng thể giải trừ tà khí xâm nhập

Thuốc Bổ nâng cao sức khỏe tổng thể giải trừ tà khí xâm nhập

Ngày đăng:16/08/2022, Bởi: Phạm Thị Thắm
Theo Đông y, mọi bệnh tật phát sinh đều do chính khí không thắng được tà khí. Trong đó chính khí chính là sức đề kháng còn tà khí chính là những nguyên nhân gây nên bệnh. Khi chính khí suy nhược...
Xem chi tiết
Thuốc Nhuận Tràng -  Loại bỏ ngay tình trạng táo bón kéo dài

Thuốc Nhuận Tràng - Loại bỏ ngay tình trạng táo bón kéo dài

Ngày đăng:16/08/2022, Bởi: Phạm Thị Thắm
Thuốc Nhuận Tràng là những vị thuốc có tác dụng chữa các trường hợp táo bón do sốt cao mất nước, phụ nữ bị táo bón sau khi đẻ, táo bón ở người già do thiếu nước. Đây là các vị thuốc...
Xem chi tiết
Thuốc Chữa Ho đặc trị long đờm cắt nhanh các cơn ho kéo dài

Thuốc Chữa Ho đặc trị long đờm cắt nhanh các cơn ho kéo dài

Ngày đăng:16/08/2022, Bởi: Phạm Thị Thắm
Ho là bệnh liên quan tới ngoại cảm và nội thương do đó, muốn dứt điểm tình trạng ho kéo dài thì không chỉ điều trị triệu là đủ. Cần phải tập trung bồi bổ tạng phủ bằng các bài thuốc...
Xem chi tiết
Thuốc Hành Khí chủ trị giải uất, thúc đẩy khí huyết lưu thông

Thuốc Hành Khí chủ trị giải uất, thúc đẩy khí huyết lưu thông

Ngày đăng:16/08/2022, Bởi: Phạm Thị Thắm
Thuốc hành khí là loại thuốc được sử dụng với công dụng thúc đẩy khí huyết lưu thông để điều hòa khí huyết trong cơ thể. Đây chính là dòng thuốc được sử dụng để điều trị các...
Xem chi tiết
Thuốc Cầm Máu tác động dứt điểm chứng chảy máu kéo dài

Thuốc Cầm Máu tác động dứt điểm chứng chảy máu kéo dài

Ngày đăng:16/08/2022, Bởi: Phạm Thị Thắm
Thuốc Cầm Máu được sử dụng chính trong trường hợp chảy máu kéo dài khó kiểm soát. Đây không chỉ là những thuốc cắt nhanh tình trạng chảy máu xung huyết, chảy máu cam. Mà các vị thuốc này còn...
Xem chi tiết
Thuốc Hoạt Huyết đặc trị các bệnh gây ra do xung huyết

Thuốc Hoạt Huyết đặc trị các bệnh gây ra do xung huyết

Ngày đăng:16/08/2022, Bởi: Phạm Thị Thắm
Bài thuốc Hoạt huyết là bài thuốc đặc trị chữa các chứng huyết ứ, ví dụ như bệnh nhiễm sốt cao, bụng dưới đầy đau, tiểu tiện không lợi, đại tiện phân đen, khí hư, huyết trệ, kinh mạch...
Xem chi tiết
Thuốc Lợi Niệu và các vị thuốc đặc trị không được bỏ qua

Thuốc Lợi Niệu và các vị thuốc đặc trị không được bỏ qua

Ngày đăng:16/08/2022, Bởi: Phạm Thị Thắm
Thuốc lợi niệu được sử dụng chính trong bài thuốc thúc đẩy tiểu tiện dễ dàng, khắc phục tình trạng số lượng nước tiểu tăng, làm nước tiểu trong. Những vị thuốc này có thể sử dụng...
Xem chi tiết

Tin tức - Sự kiện

Trung tâm nghiên cứu Y Học Cổ Truyền PQA - Nơi bảo tồn và nâng tầm tinh hoa YHCT dân tộc

Trung tâm nghiên cứu Y Học Cổ Truyền PQA - Nơi bảo tồn và nâng tầm tinh hoa YHCT dân tộc

Ngày đăng:14/03/2023
Trải qua thời gian xây dựng và phát triển, Trung tâm nghiên cứu YHCT - Dược phẩm PQA chính thức trở thành đơn vị chuyên nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ sản xuất để tạo ra các sản...
Dược phẩm PQA vui mừng du xuân Quý Mão 2023

Dược phẩm PQA vui mừng du xuân Quý Mão 2023

Ngày đăng:07/03/2023
Mừng xuân Quý Mão 2023, Dược phẩm PQA đã tổ chức chuyến đi đặc biệt, lễ chùa đầu năm để cầu chúc bình an, may mắn, lộc phát cho toàn thể CBNV công ty và cầu một năm “thuận buồm xuôi gió”...
Dược phẩm PQA tổ chức Hội thi Cắm hoa nghệ thuật Chào mừng 8/3

Dược phẩm PQA tổ chức Hội thi Cắm hoa nghệ thuật Chào mừng 8/3

Ngày đăng:06/03/2023
Hòa mình cùng không khí Chào mừng kỷ niệm 113 năm ngày Quốc tế Phụ nữ (08/03/1910 - 08/03/2023), Dược phẩm PQA đã tổ chức Hội thi cắm hoa nghệ thuật với chủ đề "Phụ nữ là để yêu thương".
Dược phẩm PQA vinh dự nhận chứng chỉ FDA của Mỹ

Dược phẩm PQA vinh dự nhận chứng chỉ FDA của Mỹ

Ngày đăng:07/02/2023
Công ty cổ phần Dược phẩm PQA với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Dược phẩm bảo vệ sức khỏe đã đạt tiêu chuẩn và được cấp Giấy chứng nhận đã đăng ký với FDA Hoa Kỳ. Đây chính là...
Nhà máy đạt chuẩn GMP của Dược phẩm PQA nơi gửi trọn niềm tin chất lượng sản phẩm

Nhà máy đạt chuẩn GMP của Dược phẩm PQA nơi gửi trọn niềm tin chất lượng sản phẩm

Ngày đăng:10/12/2022
Công ty cổ phần dược phẩm PQA chuyên sản xuất, kinh doanh các sản phẩm là dược phẩm, thực phẩm chức năng có nguồn gốc hoàn toàn từ dược liệu thiên nhiên, chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp toàn...
PQA trao gửi món quà yêu thương tới các trẻ em khuyết tật

PQA trao gửi món quà yêu thương tới các trẻ em khuyết tật

Ngày đăng:10/12/2022
Với tinh thần tương thân tương ái, cảm thông và sẻ chia những khó khăn với cộng đồng, Dược phẩm PQA luôn dành một phần ngân sách cho các hoạt động từ thiện, hỗ trợ các trung tâm nuôi dưỡng...
Dược phẩm PQA tự hào nhận giải thưởng "Thương Hiệu Vàng" 2022

Dược phẩm PQA tự hào nhận giải thưởng "Thương Hiệu Vàng" 2022

Ngày đăng:09/12/2022
Ngày 27/11, Lễ kỷ niệm Ngày phòng chống hàng giả, hàng nhái năm 2022 được tổ chức bởi Hiệp hội VATAP phối hợp với Tạp chí Thương hiệu và Công luận, Tạp chí Thương hiệu và sản phẩm, đồng...
Dược phẩm PQA không ngừng đổi mới để nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng

Dược phẩm PQA không ngừng đổi mới để nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng

Ngày đăng:08/12/2022
Nhằm nâng cao trải nghiệm sản phẩm của khách hàng, nâng cao kỹ năng chuyên môn, nâng cao nghiệp vụ tư vấn, chăm sóc khách hàng của đội ngũ dược sĩ PQA. Dược phẩm PQA đã tổ chức lớp tập...
0818 288 717
}