Những công dụng chữa bệnh tuyệt vời từ khoản đông hoa

Khoản đông hoa là gì?

• Tên tiếng Việt: Khoản đông hoa.
• Tên khác: Đông hoa; Khoản hoa; Cửu cửu hoa; Liên tam đóa; Ngải đông hoa; Hổ tu; Đồ hề.
• Tên khoa học: Flos Tussilaginis farfarae
• Họ khoa học: họ cúc Asteraceae.

Khoản đông hoa là cây thân thảo, sống lâu năm, và thường mọc hoang dại ở những nơi có khí hậu mát mẻ, cạnh các miệng hố, mặt cắt, hoặc những vùng đồng bằng. Cây bắt đầu sinh trưởng vào mùa xuân. Từ thân rễ và gốc lá sẽ mọc lên những bông hoa hình cầu màu vàng mọc so le, lá màu tím nhạt.

Đông hoa được trồng nhiều ở các tỉnh Trung Quốc như Hà nam, Tứ Xuyên, Cam Túc, Hà Bắc, Nội Mông, Thanh Hải… hoặc một số nước châu Âu như Pháp, Hungary. Ở Việt Nam, hiện nay chủ yếu là nhập các giống từ nước ngoài để nhân giống và trồng.

Khoản đông hoa có công dụng gì?

Hoa và lá từ cây khoản đông đều là vị thuốc quen thuộc sử dụng trong cả đông y và tây y.

Theo y học cổ truyền

Khoản đông hoa là vị thuốc có vị ngọt cay và tính ôn. Vì thế, dược liệu này thường được sử dụng để hạ khí, hóa đàm, chỉ ho, ôn phế. Ngoài ra, nó cũng được dùng cho các trường hợp tiêu khát, ho khí ngược lên, hầu tê, kinh giản, khó thở. 

Theo nghiên cứu, hoa khoản đông có nhiều cách đánh giá khác nhau, thay đổi tùy từng thầy thuốc. Yên Quyền đời Đường nhận xét “Hoa khoản đông trị phế khí súc bách, ho liên miên, ra đờm đặc, phế ung, ho ra máu.”. Trong khi đó, Giã Cửu Như thời nhà Thanh nói “Hoa khoản đông vị đấng, chủ giáng, khí thơm chủ tán cho nên vào phế thuận khí lại thành huyết trong phế, là thuốc chủ yếu chữa những chứng phế hư, ho lâu, đờm đặc tanh hôi.”

Theo y học hiện đại

Nghiên cứu thành phần hóa học có trong hoa và lá khoản đông:

• Hoa khoản đông chứa 6 - 8% nước, 10% muối khoáng, một ít tinh dầu, một ít tanin. Hoa chứa rất nhiều chất nhầy uronic (chiếm khoảng 6,9% đối với trọng lượng hoa khô). Người ta còn xác định được các carotenoit, flavonoid, ancol texnenic (arnidiol, và fanadiol), rutosit và hyperosit (gaiactosit của quercetol).
• Lá khoản đông chứa 2,63% glucozit đắng, 8% chất nhầy, một ít tanin. Trong tro có hàm lượng Zn rất cao (trên 3,26% tính theo ZnCO3).

Nhờ các hoạt chất này, khoản đông có nhiều công dụng chữa bệnh, đặc biệt nhất là: Hỗ trợ điều trị ho hen và thúc đẩy sự bài tiết trên đường hô hấp, làm giảm ho và đờm hiệu quả.

Trong thử nghiệm trên chuột bị ung thư phổi Lewis, người ta nhận thấy hoạt chất polysaccharide trong đông hoa có tác dụng ức chế quá trình giảm bạch cầu do liệu pháp kháng u, tăng hiệu quả của thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, bên cạnh đó, thử nghiệm cũng chứng minh việc sử dụng khoản đông hoa trong thời gian dài khiến cơ thể tích tụ độc tố, làm phát triển khối u gan ở chuột.

Những bài thuốc chữa bệnh từ khoản đông hoa

Trong Đông Y có nhiều bài thuốc chữa bệnh từ khoản đông hoa kết hợp với vài dược liệu khác để tăng hiệu quả của thuốc. Tuy nhiên, bạn nên được thăm khám và kê đơn từ bác sĩ hoặc thầy thuốc. Tham khảo một vài bài thuốc chữa bệnh từ khoản đông hoa sau:

Bài thuốc trị phế hư, ho nhiều

• Khoản đông hoa (bỏ cuống) 15g, 
• Nhân sâm 15g, 
• Bạch truật 15g, 
• Chung nhũ phấn 15g, 
• Chích cam thảo 15g, 
• Bào xuyên khương 15g. 

Tán các nguyên liệu thành bột và luyện thành mật hoàn, cứ 30g là 10 viên. Uống trước khi ăn, mỗi ngày uống 1 viên (Truyền tín thích dụng phương – Khoản đông hoa cao).

Bài thuốc trị suyễn ho không hết, trong đờm có máu

Tán khoản đông hoa và Bách hợp thành bột và làm thành mật hoàn, kích cỡ khoảng 10mm. Mỗi ngày uống 1 viên, sau ăn, nhai nhỏ, uống với nước gừng (Tế sinh phương – Bách hoa cao).

Bài thuốc trị phế ung, ho, ngực đầy tức, run khi gặp lạnh, mạch sác, miệng khô khát

• Khoản đông hoa (bỏ cuống) 45g, 
• Cát cánh 60g, 
• Chích cam thảo 30g, 
• Ý dĩ nhân 30g. 

Chia các nguyên liệu làm thành 10 tễ, sắc thuốc lấy nước uống (Theo sang dương khoa kinh nghiệm toàn thư – Khoản hoa thang).

Một số lưu ý khi dùng khoản đông hoa

Để đảm bảo an toàn khi sử dụng khoản đông hoa, bạn cần lưu ý:

• Không dùng đông hoa cho người âm hư phế nhiệt, người phế ráo.
• Đông hoa có thể phản ứng với thuốc chống đông máu, thuốc cao huyết áp vì thế khi sử dụng chung cần có hướng dẫn của bác sĩ
• Không dùng khoản đông hoa quá 6 tuần vì có thể gây độc cho gan

Ngoài ra, cây khoản đông hoa có thể gây một số tác dụng phụ cho người bệnh như: sốt, tăng huyết áp, mẩn ngứa, nhiễm trùng hô hấp, vàng da, chán ăn,...

Kết luận

Cũng như các dược liệu khác, khoản đông hoa có công dụng chữa bệnh tốt nhưng trước khi sử dụng bạn cần tham vấn ý kiến bác sĩ, thầy thuốc về liều lượng, cách dùng để đạt hiệu quả tốt nhất. 

Bài viết liên quan

Tô tử là gì? Tìm hiểu vị thuốc rất quen thuộc trong mọi gia đình